Innowacje w firmie? Zawsze w cenie!

Motywacją do poszukiwania i kreowania innowacji może być wiele sytuacji zarówno zawodowych jak i życiowych. Napotykane każdego dnia problemy czy niezadowolenie z istniejących rozwiązań z pewnością wpływają na to, że w naszych głowach rodzą się pomysły na usprawnienie otaczającego nas świata. Wiele z takich konceptów przepada bezpowrotnie, jeszcze zanim komukolwiek o nich opowiemy, jednak część z nich może okazać się prawdziwą innowacją.

Innowacje w firmie

Na gruncie biznesowym, wprowadzenie innowacji może charakteryzować się: optymalizacją pracy, wprowadzeniem udogodnień, czy poprawą komunikacji, jednak nie jest to katalog zamknięty. Przeciwnie, innowacje w firmie stanowią otwarty katalog rozwiązań inspirowanych potrzebami ich potencjalnych odbiorców (zarówno tymi uświadomionymi jak i dopiero generowanymi potrzebami) i prezentowane są najczęściej przez produkty, usługi, procesy, metody organizacji, komunikacji, czy marketing. Jednym z przykładów jest digitalizacja, o której pisaliśmy we wrześniowym wydaniu Magazynu Family Business.

Zwiększenie dostępności usług i produktów, ich personalizacja, dostosowywanie modeli biznesowych do zmieniających się trendów, czy tworzenie rozwiązań poprawiających jakość naszego życia to często klucz do tworzenia innowacyjnych rozwiązań. Mimo ryzyka związanego z tworzeniem i wdrażaniem nowych rozwiązań, innowacyjność jest istotnym nośnikiem wartości, także firmy rodzinnej, prowadzącym do budowania przewagi konkurencyjnej i umocnienia pozycji rynkowej. Opisane w niniejszym artykule przykłady to tylko kilka dowodów na zainteresowanie inwestorów innowacyjnymi rozwiązaniami wpływającymi na zróżnicowane obszary naszego życia.

Zwiększenie dostępności usług i produktów, ich personalizacja, dostosowywanie modeli biznesowych do zmieniających się trendów, czy tworzenie rozwiązań poprawiających jakość naszego życia to często klucz do tworzenia innowacyjnych rozwiązań.

Pozyskiwanie finansowania na wdrażanie i skalowanie innowacji w firmie

 

Poszukiwanie innowacyjnych rozwiązań, ich wdrażanie, a w przypadku pozytywnego przyjęcia przez rynek ich skalowanie wymaga znaczących nakładów inwestycyjnych. Gdy brakuje własnych środków, możliwe jest znalezienia finansowania zewnętrznego pochodzącego ze środków:

  • publicznych – np. dotacje,
  • prywatnych – np. poprzez zaangażowanie kapitałowe lub dłużne inwestorów prywatnych lub instytucjonalnych, w tym funduszy inwestycyjnych typu venture capital, private equity, family venture capital lub tzw. family offices, czy też crowdfundingu,
  • mieszanych – np. funduszy inwestycyjnych finansowanych częściowo ze środków publicznych.

Według szacunków PFR Ventures rok 2019 pod względem wartości inwestycji funduszy typu venture capital (funduszy ukierunkowanych na nowoczesne rozwiązania z potencjałem wzrostu wartości przedsięwzięcia) w Polsce będzie rekordowy. W tym artykule przyjrzyjmy się transakcjom z 2019 roku, w których uczestniczyły fundusze inwestycyjne, pod kątem innowacji.

Wybrane przykłady innowacji w firmie i inwestycji z udziałem funduszy inwestycyjnych w 2019 roku w Polsce

 

Rosnące wymagania klientów w zakresie personalizacji, intuicyjności i dostępności zarówno w obszarze B2B jak i B2C generują innowacje w zakresie modelu organizacji oraz komunikacji między przedsiębiorstwem a klientem. Potencjał internacjonalizacji tego typu rozwiązań prezentują między innymi Docplanner, Booksy, Brainly, czy Packhelp.

Docplanner (twórca platformy ZnanyLekarz.pl) jako temat inspiracji do innowacji wybrał ustrukturyzowanie komunikacji między placówkami medycznymi i lekarzami a pacjentami w zakresie rezerwacji wizyt oraz możliwość wymiany opinii o lekarzach. Tylko w 2019 roku Docplanner pozyskał około 344 mln zł od grupy inwestorów, w których znaleźli się Goldman Sachs, One Peak Patners, ENERN Investment, Piton Capital.

Zbliżone funkcjonalności (tj. rezerwacja terminów) oferuje również Booksy, która wprowadziła dedykowaną aplikację dla salonów fryzjerskich, kosmetycznych i innych, w których wymagana jest rezerwacja terminu. Kolejna runda finansowania na rozwój Booksy opiewała na około 115 mln zł i wzięli w niej udział między innymi: Industry Ventures, Piton Capital, XG Ventures, Manta Ray, Enern Investment.

Branżę edukacyjną w niniejszym zestawieniu reprezentuje Brainly prowadząca portal społecznościowy, na którym uczniowie mogą wymieniać się wiedzą z zakresu przedmiotów szkolnych. Ideą portalu jest szybkie otrzymanie zweryfikowanej odpowiedzi na zadane pytanie. Spółka planuje wdrożenie rozwiązań wideo umożliwiających tworzenie przez użytkowników krótkich filmów z odpowiedziami na pytania wraz z możliwością prostego udostępnienia ich przez portal Brainly. Na ten cel oraz na globalny rozwój pozyskano w 2019 roku (w kolejnej już rundzie finansowania) około 115 mln zł, a głównymi inwestorami byli Naspers, Manta Ray, Runa Capital. Jak podaje spółka Brainly portal jest dostępny w ponad 35 krajach, a miesięczna liczba użytkowników wynosi około 150 mln przy ponad 2000 moderatorów. Środki z poprzednich rund finansowania umożliwiły między innymi przejęcie amerykańskiego serwisu Bask i ekspansję na tym rynku.

A jakie innowacje można wprowadzić w wydawałoby się bardziej tradycyjnej branży jak opakowania? Stawiając na trend digitalizacji, personalizacji produktów i ich niepowtarzalności Packhelp rozwinęło w Polsce małoseryjną produkcję opakowań, których wzór może zostać zaprojektowany przez klienta. Na ekspansję zagraniczną spółka pozyskała około 38 mln zł od White Star Capital oraz uczestniczących w poprzedniej rundzie finansowania Speedinvest, PROfounders, Market One Capital.

Innowacje produktowe zostały docenione przez inwestorów finansowych poprzez wsparcie między innymi Talkin’ Things czy Nestmedic. Talkin’ Things tworzy rozwiązania w obszarze internetu rzeczy (IoT) i w 2019 roku otrzymało około 15 mln zł między innymi od Montis Capital (funduszu utworzonego w ramach PFR Ventures) na rozwój opakowań, które w połączeniu z dedykowaną aplikacją mobilną, dają konsumentowi kompleksową informację o danym produkcie (odczytywaną w aplikacji po przyłożeniu produktu do telefonu). Rozwiązanie uzyskało pozytywną odpowiedź rynku pozyskując takich klientów jak Coca-Cola, GlaxoSmithKline, ExxonMobil, Nestle, L’Oreal. Natomiast Nestmedic rozwija branżę medyczną wprowadzając na rynek mobilne urządzenie do badania płodu. Po wsparciu przez Deutsche Balaton AG w kwocie 9 mln zł produkt będzie wprowadzany na kolejne rynki zagraniczne.

Innowacje stanowią otwarty katalog rozwiązań inspirowanych potrzebami ich potencjalnych odbiorców (zarówno tymi uświadomionymi jak i dopiero generowanymi potrzebami) i prezentowane są najczęściej poprzez produkty, usługi, procesy, metody organizacji, komunikacji, czy marketing.

Przykłady innowacji w sektorach przemysłowym, medycznym i usługach HR

 

W konwencji Przemysłu 4.0 opartego na integracji inteligentnych maszyn i systemów spółka Reliability Solutions opracowuje rozwiązania z obszaru Predictive / Prescriptive Analytics, dzięki którym możliwa jest optymalizacja procesów w przedsiębiorstwie, przewidywanie zdarzeń i analiza scenariuszy rozwiązania problemów. Reliability Solutions stanowi przykład połączenia wiedzy akademickiej z doświadczeniem biznesowym jako projekt wydzielony (w formie spin-off) z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Projektem zainteresował się między innymi Tauron Polska Energia poprzez założony corporate venture capital (współtworzony z EEC Ventures PFR Ventures, NCBR) – EEC Magenta oraz fundusz ICOS Capital przekazując około 13 mln zł na rozwój działalności.

Przechodząc do medycyny, w 2019 roku polska Infermedica rozwijająca narzędzia pozwalające przeprowadzić wstępną diagnozę pacjentów online uzyskała około 14 mln zł na rozwój zarówno oferowanych rozwiązań jak i zasięgu geograficznego sprzedaży. Na podstawie informacji o objawach i sytuacji pacjenta sztuczna inteligencja szacuje prawdopodobieństwo wystąpienia chorób. Rozwiązanie jest wykorzystywane przez firmy ubezpieczeniowe jak PZU Zdrowie, Allianz, Medis (Portugalia), Dovera (Słowacja), a docelowo również przez placówki medyczne.

Ostatnia prezentowana w tym artykule innowacja dotyczy procesu rekrutacji i w przeciwieństwie do poprzednich przykładów jest dopiero na etapie seed. Talent Alpha pozyskała 18,5 mln zł od Aper Ventures (finansowanej ze środków Polskiego Funduszu Rozwoju) oraz prywatnych inwestorów na rozwój platformy rekrutacyjnej dla sektora IT. Pierwsze umowy współpracy zostały już podpisane. Obserwujmy ich rozwój.

Wybrane przykłady stanowią obraz trendów rynkowych inkorporowanych w różnych branżach, nawet tych opartych na uznanych za tradycyjne obszary gospodarki.

Otwartość na innowacje sprzyja rozwojowi firmy rodzinnej. W przypadku braku wystarczających środków finansowych projekty mogą być realizowane przy zaangażowaniu kapitału między innymi funduszy inwestycyjnych.

Innowacje w przedsiębiorstwie, a ustalenie zasad współpracy z potencjalnym inwestorem

 

Zaproszenie inwestora lub grupy inwestorów do rozwijania innowacji w firmie rodzinnej lub odrębnej spółce celowej z portfolio grupy prowadzonej przez rodzinę poprzez zaangażowanie kapitałowe (nabycie części udziałów spółki) wiąże się z podziałem zarówno ryzyka wdrażania i komercjalizacji innowacyjnego rozwiązania jak i przyszłych zysków. Przejmując część ryzyka przedsięwzięcia inwestorzy często oczekują możliwości wpływu na strategiczne decyzje i zabezpieczenia swoich interesów. Wraz z kolejnymi rundami finansowania ryzyko utraty kontroli nad przedsięwzięciem przez założycieli i pomysłodawców innowacyjnych rozwiązań staje się coraz wyższe. Dlatego bardzo istotne przy zawieraniu umowy inwestycyjnej jest opracowanie korzystnej dla założyciela struktury transakcji oraz wynegocjowanie bezpiecznych zasad współpracy przewidując potencjalne scenariusze rozwoju współpracy, w tym określając podział praw korporacyjnych i opcje wyjścia m.in. możliwości odkupu udziałów od inwestora i odwrotnie. Należy pamiętać również o odpowiednim przygotowaniu do wejścia nowego inwestora między innymi poprzez uporządkowanie procesów w jednostce pracującej nad przedmiotowymi rozwiązaniami, zapewnienie przejrzystości ksiąg rachunkowych umożliwiających otrzymanie rzetelnej informacji zarządczej, przeprowadzenie analizy rynku, zamodelowanie planów rozwojowych i ewentualnej reorganizacji umożliwiającej oddzielenie ryzyka rozwijanego przedsięwzięcia od core businessu (np. wydzielenie zorganizowanej części przedsiębiorstwa obejmującej rozwijane rozwiązanie z firmy rodzinnej do nowego podmiotu, w którym udziały otrzyma inwestor).

Kwestia pozyskiwania finansowania

 

Przedstawione przykłady tegorocznych transakcji z udziałem funduszy inwestycyjnych wskazują, że na innowacyjność wpływa między innymi unowocześnienie modelu komunikacji z klientami, digitalizacja procesów, personalizacja, optymalizacja zadań zawodowych i prywatnych. A jaki jest Twój pomysł na innowacje?

Innowacyjne rozwiązania w połączeniu z możliwością ich skalowania pod względem geograficznym (czyli pewna uniwersalność oferowanych rozwiązań, dzięki której możliwe jest ich wdrożenie na kolejnych rynkach zagranicznych), jak również pod względem produktowym i usługowym (tj. możliwość kreowania kolejnych produktów i usług dla danej branży lub dostosowania ich do wykorzystania w innych branżach) są atrakcyjne dla inwestorów. Otwartość na innowacje sprzyja rozwojowi firmy rodzinnej. W przypadku braku wystarczających środków finansowych projekty mogą być realizowane przy zaangażowaniu kapitału między innymi funduszy inwestycyjnych. Kooperacja z inwestorem może przynieść wiele korzyści, jednak należy pamiętać o jej odpowiednim przygotowaniu.

Zestawienie wybranych transakcji z okresu I-XI 2019 roku realizowanych z udziałem funduszy inwestycyjnych w Polsce

 

Nazwa Podmioty finansujące  Wartość transakcji
(w mln zł)*
Branża  Typ
innowacji
Docplanner Goldman Sachs,
One Peak Patners,
ENERN Investment,
Piton Capital
344 Medycyna Model
organizacji
Brainly Naspers, Manta Ray,
Runa Capital
i inni inwestorzy
115 Edukacja Model
organizacji
Booksy Industry Ventures,
Piton Capital,
XG Ventures,
Manta Ray,
Enern Investment, inwestorzy prywatni
115 Usługi fryzjerskie,
kosmetyczne, inne
wymagające rezerwacji terminu
Model
organizacji
Packhelp Speedinvest,
PROfounders,
Market One Capital,
White Star Capital
38 Opakowania Model
organizacji
Talent Alpha PFR,
Aper Ventures
19 Rekrutacja Usługi
Talkin’ Things Montis Capital (w ramach PFR, Ventures),
inwestorzy prywatni
15 Opakowania Produkty
Infermedica Karma Ventures,
Inovo Venture Partners, DreamIT Ventures
i koncern medialny Müller Medien
14 Medycyna Usługi
Reliability Solutions ICOS Capital,
EEC Magenta (corporate venture capital utworzony przez EEC Ventures wspólnie z PFR Ventures, NCBR oraz Tauron Polska Energia w ramach programu PFR NCBR CVC)
13 Przemysł Usługi
Nestmedic Deutsche Balaton AG 9 Medycyna Produkty

 *Kwota uzyskanych środków w rundzie finansowania przeprowadzonej w 2019 roku.

 

Artykuł ukazał się w grudniu 2019 roku „Magazynie Family Business. Zarządzanie firmą rodzinną”. Aktualizacja artykuły miała miejsce w czerwcu 2022 roku. Więcej informacji o Magazynie można znaleźć na stronie wydawcy, Instytutu Biznesu Rodzinnego – IBR Polska.

 

Zapraszamy również do śledzenia naszego profilu!

CMT Advisory na LinkedIn

Innowacje zawsze w cenie | Blog ekspertów CMT Advisory