Rynek e-commerce w Europie i Polsce – przegląd transakcji M&A
Najbardziej popularnymi formami handlu elektronicznego są B2C (z ang. business to customer) oraz C2C (z ang. customer to customer). Z tego względu analizie poddane zostały dwie główne grupy podmiotów, tj. sklepy detaliczne z dominującą ekspozycją na kanał internetowy oraz marketplace’y, czyli platformy oferujące towary wielu sprzedawców w jednym miejscu.
Transakcje na rynku e-commerce w Europie
W 2022 roku w samej Europie zawartych zostało 176 transakcji na akcjach bądź udziałach podmiotów operujących w branży e-commerce, natomiast szczegóły większości z nich nie zostały ujawnione. Wśród transakcji, których dane zostały ujawnione średnia wartość transakcji wyniosła 68,63 mln EUR, mediana wskaźnika EV/EBITDA ukształtowała się na poziomie 8,86x, a mediana EV/S 1,16x.
Pod względem wartości największą transakcją w Europie w 2022 roku było przejęcie Gorillas Technologies GmbH przez Getir Parakende Lojistik. Niemiecki Gorillas i turecki Getir oferują usługi dostawy artykułów spożywczych na żądanie. Transakcja pozwoli Getirowi na rozszerzenie działalności, a tym samym zwiększenie zasięgu klientów.
Niepewność co do przyszłych przepływów pieniężnych w wyniku działań wojennych na Ukrainie, zakłócenia spowodowane wysokimi kosztami inflacji (w tym rekordowo wysokie koszty mediów w Europie) oraz wyższe koszty finansowania wpłynęły na liczbę i wielkość transakcji. W 2022 roku w Europie zawarto o 38 transakcji mniej niż w 2021 roku. Jednocześnie średnia wartość transakcji spadła o 54,59%.
Wskaźniki transakcyjne są wykorzystywane w wycenie porównawczej do określenia wartości transakcji na podstawie danych finansowych podmiotu przejmowanego. Wskaźnik EV/EBITDA jest wartością przedsiębiorstwa podzieloną przez jego zysk operacyjny powiększony o amortyzację, natomiast dzielnikiem w mnożniku EV/S są przychody ze sprzedaży.
Rynek e-commerce – wybrane transakcje M&A w Europie zakończone w 2022 roku
Źródło: S&P Capital IQ
Liczba transakcji w sektorze e-commerce przeprowadzonych w latach 2020-2022 – podział według regionów
Transakcje na rynku e-commerce w Polsce
Średnia wartość transakcji polskiego rynku e-commerce z ujawnionymi szczegółami finansowymi wyniosła 77,23 mln EUR w okresie 2021-2022. W okresie dwóch lat sfinalizowano 17 transakcji, natomiast w 2022 roku – 7. Mimo spadku ilościowego, polski rynek e-commerce był najbardziej aktywny spośród wszystkich krajów CEE pod względem transakcji M&A zrealizowanych w 2022 roku.
Przejęcie przez Allegro Grupy Mall i WE|DO CZ było największą pod względem wartości transakcją w ostatnich dwóch latach w Polsce.
W czasach niepewności aktywność w zakresie fuzji i przejęć spada. Przy stopach procentowych sięgających 6,75% w Polsce i 4% w strefie euro oraz obawach przed recesją powodujących spadek apetytu na ryzyko wśród wierzycieli, kapitał dłużny jest mniej dostępny.
Zarówno inwestorzy strategiczni, jak i fundusze PE jako inwestorzy finansowi odgrywają kluczową rolę na polskim rynku M&A. W znacznej części transakcji w latach 2021-2022 brały udział fundusze private equity, takie jak: Enterprise Investors, Resource Partners, czy MCI Capital.
Rynek e-commerce – wybrane transakcje M&A w Polsce zakończone w 2022 roku
Źródło: S&P Capital IQ
Wybrane transakcje na polskim rynku e-commerce w latach 2021-2023
I Enterprise Ivestors i finalizacja przejęcia pakietu większościowego Snap Outdoor (właściciel marki 8a.pl)
Data ogłoszenia: 04.08.2021
Udział: 80%
Wartość transakcji: nie ujawniono
Przejmujacy: Enterprise Investors jest jedną z największych firm private equity w regionie CEE. Działając od 1990 roku, firma zgromadziła dziewięć funduszy o łącznym kapitale przekraczającym 2,5 mld EUR. Fundusze te zainwestowały 2 mld EUR w 148 spółek z różnych sektorów i wyszły z inwestycji w 135 spółkach.
Target: Snap Outdoor jest dystrybutorem sprzętu do sportów górskich i prowadzi sklep 8a.pl, który jest niekwestionowanym liderem wśród specjalistycznych sklepów internetowych. 8a.pl zajmuje się sprzedażą odzieży, obuwia i akcesoriów do aktywności outdoorowych oraz sportów górskich, takich jak wspinaczka czy ski touring. Spółka działa w bardzo obiecującej niszy rynkowej, którą napędzają trendy związane ze zdrowym stylem życia. Przychody spółki przekroczyły 70 mln PLN w 2020 roku i 126 mln PLN w 2021 roku, co stanowiło wzrost o 74% r/r. EBITDA na rok 2021 wyniosła 18,39 mln PLN, co stanowiło o marży EBITDA na poziomie 14,29%.
Podsumowanie transakcji: Enterprise Investors oczekują, że sektor outdoorowy będzie kontynuował dynamiczny wzrost w najbliższych latach. Ponadprzeciętne wyniki finansowe Snap Outdoor potwierdzają ten trend. W oświadczeniu prasowym Michał Kędzia, partner EI, powiedział, że fundusz jest przekonany, że model biznesowy Snap Outdoor może być z powodzeniem replikowany na innych rynkach Europy Środkowo-Wschodniej, które w większości przypadków nie charakteryzują się obecnością wyraźnego lidera rynku outdoorowego e-commerce. Według założyciela Snap Outdoor, Piotra Czmocha, jego największą zaletą jest szeroka baza powracających klientów, z których większość to pasjonaci sportów górskich.
Komentarz: Ważną rolę w procesie odegrał zespół CMT Advisory, kierowany przez dr Piotra Stobieckiego i Macieja Zająca, który wspierał właścicieli spółki kompleksowym doradztwem transakcyjnym i finansowym związanym z przygotowaniem i realizacją procesu pozyskania inwestora
II Allegro i przejęcie MAll Group We|Do
Data ogłoszenia: 18.02.2022
Udział: 100%
Wartość transakcji: 931,00 mln EUR
Przejmujacy: Allegro to platforma e-commerce dla polskich konsumentów. Grupa prowadzi wiodący marketplace w Polsce, Allegro.pl, oraz porównywarkę cen Ceneo.pl. Allegro.pl jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych marek e-commerce i największym sprzedawcą produktów niespożywczych pod względem GMV (z ang. Gross merchandise value) w Polsce.
Target: MALL jest jedną z największych grup e-commerce w CEE. Jej portfolio łączy główne obszary: tradycyjny e-commerce (MALL, CZC.cz i Vivantis) oraz usługi finansowe MALL Pay dla zakupów internetowych. Zatrudnia ponad 4 tys. pracowników, działa w dziewięciu krajach. WE|DO to ekspert w dziedzinie dostaw typu „last mile”, który obecnie współpracuje z 300 kurierami, prowadzi 1 000 punktów odbioru WE|DO i oferuje 100 paczkomatów w Czechach i na Słowacji.
Podsumowanie transakcji: Transakcja została sfinansowana poprzez połączenie akcji i gotówki, na które składa się ok. 53,7% wynagrodzenia gotówkowego oraz ok. 46,3% wynagrodzenia w postaci akcji. Jest to jedna z największych transakcji pod względem wartości w regionie CEE.
Komentarz: Transakcja przeprowadzona została celem realizacji strategii Allegro w zakresie ekspansji międzynarodowej i budowy pozycji lidera nie tylko w ramach Polski, ale również Europy Środkowo-Wschodniej.
III MCI Capital obejmujące pakiet większościowy w eSKy
Data ogłoszenia: 03.06.2022
Udział: 51,63%
Wartość transakcji: 168,00 mln PLN
Przejmujacy: MCI Capital jest wiodącym funduszem private equity zorientowanym na technologię, działającym w regionie CEE oraz właścicielem MCI TFI zarządzającego funduszami evergreen. Grupa MCI koncentruje się na firmach, dla których cyfryzacja jest podstawą modeli biznesowych (m.in. na handlu detalicznym, usługach finansowych, opiece zdrowotnej oraz transporcie).
Target: eSky jest opartym na zaawansowanej technologii internetowym biurem podróży (OTA). Grupa jest liderem w CEE i wiodącym graczem na rynkach Ameryki Południowej. Obecnie eSky oferuje usługi w ponad 60 krajach na całym świecie. Autorska wyszukiwarka eSky Travel Search umożliwia podróżującym zakup biletów ponad 1 030 linii lotniczych.
Podsumowanie transakcji: Grupa MCI od ponad 20 lat jest aktywnym inwestorem branży digital travel i transportowej, inwestując w spółki takie jak: Travelplanet, Invia, Travelata i Tatilbudur oraz Gett. Akwizycja portalu eSky była naturalną kontynuacją polityki inwestycyjnej MCI Capital. Grupa eSky na przestrzeni ostatnich lat prowadziła intensywną ekspansję międzynarodową, która przyczyniła się do dynamicznego rozwoju spółki. Zaledwie w cztery lata do portfolio Grupy dołączyło 45 krajów z całego świata. Sprzedaż Grupy eSky w 2021 wyrażona w TTV (Total Transaction Value), wyniosła 1,6 mld PLN. Wynik ten jest większy o 34% w porównaniu do 2020 roku. Zysk na poziomie EBITDA Grupy wyniósł w roku 2021 rekordowe 61,9 mln PLN. Warto zaznaczyć, iż w 2021 roku połowa przychodów Grupy eSky wyrażona w TTV została wygenerowana w Europie kontynentalnej.
Komentarz: MCI planuje wspierać eSky w umacnianiu pozycji lidera na rynku biletów lotniczych w CEE poprzez dostarczanie merytorycznej wiedzy zdobytej we współpracy z podobnymi spółkami portfelowymi.
IV Objęcie pakietu akcji eobuwie.pl przez CCC
Data ogłoszenia: 31.03.2021
Udział: 20,00%
Wartość transakcji: 720,00 mln PLN
Przejmujacy: CCC S.A. jest jedną z największych europejskich spółek w segmencie obuwia. Grupa posiada ponad 80 platform e-commerce i prawie 1 000 sklepów w 29 krajach pod markami CCC, eobuwie.pl, Modivo i DeeZee. Od maja 2021 r. Spółka poprzez sieć sklepów HalfPrice rozwija sprzedaż również w segmencie off-price.
Target: Eobuwie.pl (obecnie Modivo) to platforma e-commerce należąca do Modivo S.A., która zajmuje się sprzedażą obuwia, torebek i akcesoriów na 17 rynkach europejskich. Przychody ze sprzedaży Spółki wynosiły 3,30 mld PLN oraz 2,32 mld PLN odpowiednio w 2021 i 2020 roku. Oznacza to wzrost na poziomie 42,24% r/r.
Podsumowanie transakcji: CCC nabyło od MKK3 20,00%. akcji eobuwie.pl za cenę 720,00 mln PLN zapłaconą w dniu transakcji, a następnie zbyło ten pakiet na rzecz Cyfrowego Polsatu oraz A&R Investments (jeden z akcjonariuszy inPostu, fundusz powiązany z Rafałem Brzoską) po 10,00% za cenę 500 mln PLN każdego pakietu, zapłaconą w dniu transakcji. Pojawienie się dwóch nowych udziałowców pozwoliło wzmocnić strukturę akcjonariatu eobuwie.pl, a jednocześnie pomogło w trudnym okresie pandemicznym.
Komentarz: Powyższa transakcja jest jednym z ostatnich przystanków przed wejściem Modivo na giełdę. Ponadto CCC otrzymało prawo pierwszeństwa w zakresie nabycia od MKK3 pozostałych 5,01% akcji za 180,00 mln PLN.
V Ogłoszenie przejęcia zorganizowanej części przedsiębiorstwa Fashion Trends Group przez answear.com
Data ogłoszenia: 09.02.2023
Przedmiot transakcji: Zorganizowana część przedsiębiorstwa
Wartość transakcji: nie ujawniono
Przejmujacy: Answear.com to pierwszy polski internetowy sklep multibrandowy oferujący szeroki wybór ubrań, butów i dodatków ponad 600 światowych marek. Oferuje wyselekcjonowane kolekcje damskie, męskie i dziecięce m.in. marek premium, sportowych czy denimowych w ramach jedenastu rynków.
Target: Przedmiotem transakcji jest zorganizowana część przedsiębiorstwa (ZCP) Fashion Trends Group. Zgodnie z umową przedwstępną, zawartą 9 lutego 2023 roku, ZCP obejmuje m.in. Modowe marki Sneakerstudio i PRM, butik w Warszawie i Krakowie, zespół, kontrakty, a także zapasy o wartości przekraczającej 30 mln PLN.
Podsumowanie transakcji: Sprzedający przede wszystkim odzież — a także buty, akcesoria i wyposażenie domu — Answear.com oferuje produkty ze średniej półki cenowej i premium, natomiast Sneakerstudio i PRM sprzedają produkty z wyższej półki, częściowo również luksusowej. Jak wskazał Prezes Answear.com – Krzysztof Bajołek, decyzja o przejęciu wynikała z potencjalnych synergii występujących pomiędzy Answear.com a przejmowanym ZCP. Wśród najważniejszych rynków zbytu ZCP wymienić należy Polskę i Ukrainę, natomiast sprzedaż realizowana jest również na rynkach Europy Zachodniej.
Komentarz: Celem akwizycji ma być wsparcie oferującego mainstreamowe produkty Answear.com w dotarciu do nowych grup klientów, zainteresowanych produktami segmentu luksusowego. Przejęcie opłacone zostanie akcjami własnymi Answear.com, poprzez emisję 650 tys. akcji, co przy cenie emisyjnej wynoszącej 29 PLN za akcję implikuje wartość transakcji na poziomie ~18,85 mln PLN.
VI Przejęcie spółki SAT wraz z marką S’portofino przez fundusz Avallon MBO
Data ogłoszenia: 26.06.2023
Udział: większościowy pakiet
Wartość transakcji: nie ujawniono
Przejmujacy: Avallon MBO jest jednym z najbardziej aktywnych polskich funduszy private equity, specjalizującym się w wykupach menadżerskich. Avallon posiada 25 letnie doświadczenie na rynku kapitałowym, a podczas selekcji targetów zwraca szczególną uwagę na podmioty działające w ramach następujących obszarów: specjalistyczna produkcja, FMCG, nowe technologie, służba zdrowia, IT (SaaS, rozwiązania chmurowe).
Target: Przedmiotem transakcji jest większościowy pakiet udziałów w spółce SAT zajmującej się dystrybucją odzieży, obuwia i akcesoriów sport & fashion, a także sprzętu narciarskiego oraz campingowego. SAT prowadzi ponadto sieć salonów stacjonarnych pod marką S’portofino oraz sklep internetowy.
Podsumowanie transakcji: Celem nabycia większościowego pakietu udziałów w SAT sp. z o.o. Avallon MBO zgłosił ten zamiar do UOKiK. W przypadu zamknięcia transakcji będzie to siódma transakcja w ramach Avallon MBO Fund III. Jak wskazał Partner w Avallon – Krzysztof Kuźbik, priorytetem funduszu jest wsparcie przedsiębiorstwa SAT w rozszerzeniu oferty S’portofino na europejskie rynki. Fundusz zwrócił uwagę na dynamiczny wzrost skali działalności SAT, której potencjał do dalszego rozwoju wciąż dostrzega.
Komentarz: Istotny udział w procesie posiada zespół CMT Advisory, kierowany przez dr. hab. Macieja Stradomskiego i Macieja Zająca, który wspierał właścicieli SAT kompleksowym doradztwem transakcyjnym i finansowym związanym z przygotowaniem i realizacją procesu pozyskania inwestora.
