Obowiązek dokumentacyjny oraz obowiązek informacyjny w zakresie cen transferowych

Przepisy o cenach transferowe nakładają  obowiązki na podatników. Podstawą do stwierdzenia, czy na danym podmiocie ciążą obowiązki dokumentacyjne w zakresie cen transferowych jest weryfikacja powiązań pomiędzy podmiotami. Ustawodawca łączy, bowiem obowiązki informacyjno-dokumentacyjne z transakcjami pomiędzy podmiotami, których ustalenia mogły zostać narzucone w wyniku ww. powiązań. W celu ustalenia powinności w zakresie cen transferowych ciążących na danym podmiocie należy przeanalizować zarówno art. 11a ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz art. 23m ust 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W artykułach tych wskazywane są przesłanki do uznania, iż strony transakcji są podmiotami powiązanymi w rozumieniu ustawowym.

Kiedy zachodzi obowiązek przygotowania lokalnej dokumentacji cen transferowych (local file)?

Przekroczenie progów dokumentacyjnych

Podmioty, które uznać można za powiązane, zobowiązane są do przygotowania lokalnej dokumentacji cen transferowych za dany rok podatkowy, w przypadku gdy wartość transakcji kontrolowanej o charakterze jednorodnym przekracza w roku podatkowym następujące progi:

• 10 000 000,00 PLN w przypadku transakcji towarowej lub finansowej,
• 2 000 000,00 PLN w przypadku transakcji usługowej oraz w przypadku innych transakcji.

Dokumentacje cen transferowych podatnicy powinni sporządzić do końca 10 miesiąca po zakończeniu roku podatkowego.

Transakcje z rajami podatkowymi

Ponadto, jeżeli stroną transakcji kontrolowanej jest podmiot mający siedzibę, miejsce zamieszkania lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, lub jest zagranicznym zakładem położonym na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, progi dokumentacyjne wynoszą odpowiednio:

• 2 500 000,00 PLN w przypadku transakcji finansowej,
• 500 000,00 PLN w przypadku transakcji innej niż finansowa.

Więcej na ten temat znaleźć można w naszym artykule pt. Obowiązek dokumentacyjny a transakcje realizowane z podmiotami z rajów podatkowych.

Kiedy zachodzi obowiązek przygotowania dokumentacji grupowej cen transferowych

W przypadku, gdy podmioty powiązane zobowiązane są do sporządzenia dokumentacji lokalnej oraz podlegają konsolidacji z wykorzystaniem metody pełnej lub proporcjonalnej, powstaje dla tych podmiotów dodatkowy obowiązek sporządzenia dokumentacji grupowej w terminie do 12 miesięcy po zakończeniu roku podatkowego, jeżeli należą do grupy podmiotów powiązanych, której skonsolidowane przychody przekroczyły w poprzednim roku obrotowym 200 000 000,00 PLN lub jej równowartość.

Od obowiązku dokumentacyjnego ustawodawca przewidział jednak zwolnienia, które opisane są m.in. w ramach art. 11n ustawy o CIT oraz art. 23z ustawy o PIT.

Podmioty powiązane, zobowiązane do sporządzenia local file lub master file, zobligowane są do przedstawienia tych dokumentacji  uprawnionemu organowi skarbowemu w terminie 14 dni od dnia doręczenia takiego żądania.

Formularz TPR – Obowiązki informacyjne w zakresie cen transferowych

W związku z powyższymi obowiązkami dokumentacyjnymi powstają także obowiązki informacyjne. Podmioty zobowiązane do sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych oraz podmioty realizujące transakcje kontrolowane określone w art. 11n pkt 1-2 lub 10-12 ustawy o CIT oraz art. 23z pkt 1-2 lub 9-11 są zobligowane do złożenia naczelnikowi urzędu skarbowego właściwego dla podatnika, informację za dany rok podatkowy, sporządzoną według wzoru dokumentu elektronicznego (TPR). Termin na złożenie ww. informacji przypada do końca 11 miesiąca po zakończeniu roku podatkowego, tj. w przypadku roku podatkowego pokrywającego się z rokiem kalendarzowym, termin ten upływałby na koniec listopada roku następnego.

Informacja o cenach transferowych, w przypadku spółek nieposiadających osobowości prawnej, składana jest naczelnikowi urzędu skarbowego według

• miejsca prowadzenia działalności
• miejsca siedziby, w przypadku gdy działalność prowadzona jest w więcej niż jednym miejscu,
• miejsca zamieszkania lub siedziby jednego ze wspólników, w przypadku gdy nie jest możliwe ustalenie właściwości na podstawie dwóch powyższych punktów.

Proces przygotowania i składania formularza TPR za rok podatkowy 2022

Proces składania wymaganej informacji przebiega za pośrednictwem rządowej strony internetowej, zgodnie z wytycznymi Ordynacji podatkowej.

W ramach składanego formularza TPR, podatnik zobowiązany do jego złożenia, przekazuje informacje o:

• danych identyfikacyjnych podmiotu,
• celu złożenia informacji, okresie za który jest składana, a także o organie, do którego informacja jest składana
• ogólnych wskaźnikach finansowych podmiotu,
• podmiotach powiązanych oraz transakcjach kontrolowanych,
• stosowanych cenach transferowych oraz o metodach ich weryfikacji,
• dodatkowych informacjach lub wyjaśnieniach dotyczących wyżej wskazanych punktów,

Ponadto, w przypadku informacji składanych za rok podatkowy 2022, obowiązkowym elementem informacji TPR jest oświadczenie podmiotu o tym, że lokalna dokumentacja cen transferowych została sporządzona zgodnie ze stanem rzeczywistym, a ceny transferowe objęte tą dokumentacją są ustalone na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane. W latach wcześniejszych, oświadczenie to składane było odrębnie.

Jako podstawę sporządzenia elektronicznej informacji podatnik powinien wykorzystać lokalną dokumentacją cen transferowych – w przypadku gdy podmiot był zobowiązany do jej sporządzenia, lub sprawozdanie finansowe lub inne dokumenty – w przypadku gdy podmiot powiązany nie był zobowiązany do sporządzenia tej dokumentacji.

Obowiązek złożenia informacji o cenach transferowych dotyczy również podatników i spółek niebędącymi osobami prawnymi, w związku z transakcjami z tzw. rajami podatkowymi opisanymi w art. 11 o ust. 1 ustawy o CIT oraz 23za ust. 1 ustawy o PIT.

W przypadku transakcji kontrolowanych zwolnionych z obowiązku tworzenia lokalnych dokumentacji, opisanych w art. 11n pkt 1-2 i 10-12 ustawy o CIT oraz art. 23z pkt 1-2 i 9-11 ustawy o PIT, w formularzu TPR nie uwzględnia się ogólnych informacji finansowych o podmiocie, informacji dotyczących stosowanych cen transferowych oraz metod ich weryfikacji, dodatkowych informacji oraz wyjaśnień, a także oświadczenia podmiotu o sporządzeniu dokumentacji cen transferowych zgodnie ze stanem rzeczywistym oraz stosowania cen rynkowych w transakcjach kontrolowanych.

Informacja, o której mowa powyżej, wymaga złożenia podpisu przez:

• osobę fizyczną w przypadku podmiotu powiązanego będącego osobą fizyczną,
• osobę upoważnioną przez przedsiębiorcę zagranicznego do reprezentowania go w oddziale, w przypadku podmiotu powiązanego będącego przedsiębiorcą zagranicznym, posiadającym oddział działający na terytorium Polski,
• kierownika jednostki w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 6 ustawy o rachunkowości, a w przypadku gdy jednostką kieruje organ wieloosobowy – przez wyznaczoną osobę wchodzącą w skład tego organu.

Ustawodawca zaznacza również, że złożenie podpisu przez pełnomocnika nastąpić może wyłącznie w przypadku, gdy pełnomocnik ten jest adwokatem, radcą prawnym, doradcą podatkowym lub biegłym rewidentem. Co ważne, wyznaczenie do podpisania oświadczenia jednej osoby spośród wieloosobowego organu przedsiębiorstwa nie zwalnia pozostałych osób wchodzących w skład tego organu z odpowiedzialności za niezłożenie tej informacji.

Sankcje związane niewypełnieniem obowiązku informacyjnego w zakresie cen transferowych

W przypadku braku złożenia formularzy TPR (zarówno TPR-C jak i TRPR-P), lub podania w formularzu danych niezgodnych ze stanem rzeczywistym, osoby odpowiedzialne za złożenie ww. informacji podlegać mogą karze do 720 stawek dziennych. Karane jest również złożenie powyższego dokumentu po terminie – kara grzywny może wynosić do 240 stawek dziennych.