Sektor SaaS na rynku M&A w latach 2021-2023

Podobnie jak przed dwoma laty (Sektor firm działających w modelu SaaS – analiza aktywności transakcyjnej M&A w latach 2019-2021), postanowiliśmy przyjrzeć się temu, jak wygląda aktywność transakcyjna przedsiębiorstw działających w modelu SaaS. Przeanalizowaliśmy w tym celu globalne transakcje fuzji i przejęć z udziałem tych, które miały miejsce w okresie o 1 stycznia 2021 roku do 31 grudnia 2023 roku.

Dzięki analizie danych z bazy S&P Capital IQ zidentyfikowaliśmy ponad 1 437 transakcji M&A przeprowadzonych na spółkach z branży Application Software, działających w modelu SaaS, które miały miejsce we wspomnianym okresie. W oparciu o dane dotyczące analizowanych transakcji wyznaczyliśmy 124 mnożniki EV/S.

W procesie ustalania mnożników transakcyjnych, zgodnie z praktyką, wykorzystaliśmy medianę wyników, w celu niwelacji wpływu odchylających się wycen dotyczących pojedynczych transakcji.

Sektor SaaS na rynku M&A – kluczowe wnioski z badania 

Podsumowanie w liczbach:

• w latach 2021-2023 przeprowadzono 1 437 transakcji na spółkach działających w modelu SaaS
• wartość transakcji w Europie na podstawie ujawnionych informacji wyniosła 16 354 mln EUR
• wartość transakcji w USA i Kanadzie na podstawie ujawnionych informacji wyniosła 191 183 mln USD
• wartość transakcji w pozostałej części świata na podstawie ujawnionych informacji wyniosła 7 516 mln USD
• mediana EV/S wyniosła 3,66

Kluczowe wnioski:

1. Liczba transakcji M&A na podmiotach z branży SaaS w ostatnich trzech latach zmniejszyła się. Głównym powodem ograniczania aktywności wśród nabywców była niepewna sytuacja gospodarcza, której rezultatem był spadek liczby transakcji na całym rynku M&A. Pomimo zauważalnych trendów branża application software nadal wiodła prym, jeżeli chodzi o liczbę transakcji w ostatnich miesiącach. W ocenie CMT stabilizacja sytuacji makroekonomicznej na świecie powinna przełożyć się na większą liczbę transakcji przedsiębiorstw działających w modelu SaaS w nadchodzących latach.
2. Wycena przedsiębiorstw działających w modelu SaaS oparta jest najczęściej o mnożnik EV/S, który wyraża ile PLN inwestor płaci za 1 PLN przychodów spółki. W 2023 roku nastąpił spadek mediany mnożników EV/S względem lat poprzednich, co tak jak w przypadku liczby transakcji było ściśle powiązane z globalną sytuacją makroekonomiczną.
3. Eksperci prognozują, że w ciągu najbliższych lat największy wpływ na branżę oprogramowania SaaS będzie miał rozwój sztucznej inteligencji. Wśród pozostałych istotnych trendów wymieniane są m. in.: wzrost znaczenia wertykalnych produktów SaaS i cyberbezpieczeństwa, zmiana naliczania cen czy platformy low-code oraz no-code. Z kolei do dobrze zapowiadających się nisz zaliczane jest oprogramowanie wspomagające raportowanie ESG oraz oprogramowanie do współpracy i komunikacji.
4. Cena, jaką inwestor jest gotowy zapłacić za przedsiębiorstwo zależy od wielu czynników. Uzyskanie wysokich mnożników możliwe jest pod warunkiem prowadzenia działalności efektywniejszej od konkurencji. Inwestorzy oceniając spółkę zwracają uwagę na jej przewagi konkurencyjne, potencjał rynku i możliwość skalowania biznesu dla oferowanego produktu oraz parametry techniczne w postaci wskaźników.

Liczba globalnych transakcji M&A w latach 2021-2023 w podziale na kwartały

W ciągu trzech ostatnich lat na globalnym rynku miało miejsce 1 437 transakcji M&A przeprowadzonych na spółkach z branży Application Software, działających modelu SaaS. Pod tym względem najaktywniejszy był rynek amerykański, na którym odbyło się 687 transakcji. W Europie ich liczba wyniosła 532, a 220 transakcji dotyczyło spółek z reszty świata.

Zgodnie z przedstawionymi danymi w ostatnich latach obserwowalny jest globalny trend spadkowy liczby transakcji fuzji i przejęć na spółkach w modelu SaaS, co zbiega się ze zmianą sytuacji makroekonomicznej na świecie i spadkiem liczby transakcji M&A niezależnie od branży. Wzrost stóp procentowych oraz niepewność gospodarcza przełożyły się na utrudniony dostęp do finansowania nowych zakupów oraz wstrzymanie wielu inwestycji przez fundusze Private Equity.

Wyceny spółek SaaS

W transakcjach fuzji i przejęć powszechnie wykorzystywana jest wycena mnożnikowa, dokonywana najczęściej na podstawie mnożnika EV/EBITDA przejmowanej spółki.

Jednak w przypadku spółek działających w modelu SaaS istotnym nośninkiem wartości są powtarzalne przychody ze sprzedaży. Powoduje to szerokie zastosowanie w wycenie mnożnika EV/S. 

W przypadku przedsiębiorstw SaaS stosowany jest również mix obu mnożników: EV/S oraz EV/EBITDA.

Więcej na temat wycen spółek można przeczytać w naszym artykule: Wycena firmy w procesie sprzedaży – jak uzyskać jak najwięcej?

Kryteria brane pod uwage przy wycenie SaaS

Największą przewagą SaaS nad innymi modelami biznesowymi w sektorze IT jest możliwość skalowania i generowania powtarzalnych przychodów z oferowanego oprogramowania. Wobec tego, potencjał spółki do osiągnięcia tych cech jest dla inwestorów kluczowy i wpływa na wycenę przedsiębiorstwa. Spółki wypadające pod względem poniższych kryteriów lepiej od konkurencji będą nabywane po wyższych mnożnikach. Ważny w tym zakresie jest również okres działalności. Im dłuższa historia, tym wiarygodniejsze wskaźniki, a co za tym idzie potencjał wyższej wyceny. Oprócz poniżej wymienionych cech i wskaźników inwestorzy zwracają także uwagę na koncentrację klientów, liczbę i skuteczność kanałów promocji oraz bariery wejścia na rynek.

Poniżej prezentujemy inne kryteria brane pod uwagę przy wycenie firm z sektora SaaS:

• Wysoki LTV – Informuje inwestora o zdolności spółki do utrzymywania długotrwałych relacji z klientami.
• Niski koszt pozyskania klienta w relacji do przychodów z klienta – Inwestorzy zwracają uwagę na relację LTV do CAC. Im wyższa, tym więcej zysku z klienta generuje przedsiębiorstwo. Z komentarzy ekspertów wynika, że minimalnie akceptowalnym stosunkiem tych dwóch wartości jest 3:1.
• Wysoce konkurencyjny produkt (software) – Inwestor ocenia, jak produkt oferowany przez target wypada na tle konkurencji pod względem funkcjonalności i wygody użytkowania.
• Duży rozmiar i potencjał rynku – Im większy rynek, na którym działa spółka tym, większy potencjał do wzrostu i zwiększania liczby klientów.
• Wysoki poziom MRR (lub ARR) – Który oznacza stabilność i niskie ryzyko działalności. Wynika z nich również potencjał do dalszych wzrostów. Przychód powtarzalny powinien stanowić większość przychodów przedsiębiorstwa SaaS.
• Niski Churn – Niski Churn potwierdza zadowolenie klientów z otrzymywanej usługi i ich lojalność. Jest tym ważniejszy im więcej kosztów generuje pozyskanie nowych klientów, mierzonych wskaźnikiem CAC.
• Unikalne i innowacyjne produkty – Odpowiadające na potrzeby klientów lepiej od konkurencji. Doceniane są również oryginalne, niezastosowane przez konkurencję rozwiązania.
• Skalowalny model biznesowy – Który da się z łatwością zaimplementować na nowe, zagraniczne rynki w celu zwiększania liczby klientów i przychodów.

Mediana wartości mnożnika EV/S dla transakcji kupna SaaS w latach 2021-2023

W latach 2021-2023 zidentyfikowaliśmy 1 437 globalnych transakcji, dla których ujawniono 124 mnożniki. Mediana mnożnika EV/S dla całej próby wyniosła 3,66. Na powyższym wykresie przedstawiono mediany dla poszczególnych lat.

Jak wynika z powyższych danych mnożniki transakcyjne, a co za tym idzie wyceny przedsiębiorstw, są dużo wyższe na rynku amerykańskim w porównaniu do reszty świata. Zarówno w USA i Kanadzie jak i na pozostałych rynkach mediany mnożników urosły w 2022 roku względem roku 2021 i spadły w 2023 roku. Wyjątkiem jest mediana globalna, która spadała zarówno w roku 2022 jak i 2023.

Należy pamiętać, że mediana jest tylko punktem odniesienia i umożliwia określanie pewnych tendencji. Przedsiębiorstwa postrzegane jako lepsze od przeciętnego konkurenta sprzedawane są po dużo wyższych mnożnikach, np. EcoOnline zostało w 2022 roku kupione za EV/S= x8,6.

Widoczne trendy w wycenach są podobne na całym świecie i odpowiadają globalnej sytuacji gospodarczej. Wraz z poprawą sytuacji makroekonomicznej i spadkiem stóp procentowych dostępność finansowania powinna wzrosnąć, co za tym idzie również aktywność inwestorów i wyceny przedsiębiorstw.

Najaktywniejsi na świecie inwestorzy w latach 2021-2023

W latach 2021-2023 najaktywniejszym inwestorem na świecie była SaaS.group LLC. Spółka w tym okresie dokonała łącznie 11 transakcji na spółkach w modelu SaaS. Z czego 7 w Europie i 4 na rynku amerykańskim. Czyni to SaaS.group najaktywniejszym inwestorem w Europie i trzecim najaktywniejszym w Ameryce. SaaS.group to konglomerat przedsiębiorstw technologicznych z Seattle, inwestujący w spółki działające w modelu SaaS z ARR w przedziale od 2 do 10 mln USD.

W Europie drugim najaktywniejszym nabywcą spółek typu SaaS w ostatnich latach jest Visma AS. Jest to inwestor branżowy z siedzibą w Oslo. Spółka zajmuje się dostarczaniem oprogramowania dla przedsiębiorstw i sektora publicznego do automatyzacji procesów administracyjnych i księgowych. W latach 2021-2023 Visma zakończyła w Europie 6 transakcji.

W latach 2021-2023 zidentyfikowaliśmy 11 podmiotów, które dokonały w tym okresie co najmniej 4 transakcje. Wśród najaktywniejszych podmiotów znaleźli się zarówno inwestorzy branżowi, którzy poprzez akwizycje wertykalne i horyzontalne wzmacniali swoją pozycję na rynku jak i inwestorzy finansowi, którzy poprzez rozwój spółki i wzrost jej wartości liczą na uzyskanie w przyszłości zwrotu z inwestycji.

Trendy w branży SaaS 

Lata 2021-2023 stanowią intensywny okres, zarówno w rzeczywistości technologicznej jak i gospodarczej. Wysoka inflacja, zmiany legislacyjne, niedostatek profesjonalistów i pojawienie się na rynku Large Language Models (LLM), w tym najpopularniejszego ChatGPT zmieniły reguły gry. Przedsiębiorcy IT, w tym właściciele spółek działających w modelu SaaS oraz ich klienci, próbując odnaleźć się w nowej rzeczywistości przyczynili się do powstania wielu nowych trendów, z których najpopularniejsze opisujemy poniżej.

Rozwiązania uwzględniające AI i uczenie maszynowe

Jest to najczęściej wskazywany trend, który będzie miał prawdopodobnie największy wpływ na branżę w najbliższych latach. Wraz z pojawieniem się modelu językowego ChatGPT i nagłym wzrostem jego popularności zwiększył się popyt na rozwiązania wykorzystujące sztuczną inteligencję i uczenie maszynowe. W branży tak młodej i innowacyjnej jak SaaS wykorzystanie technologii sztucznej inteligencji bardzo szybko stało się oczekiwanym standardem. Eksperci szacują dalszy wzrost znaczenia AI w przyszłości.

Wzrost znaczenia wertykalnych produktów SaaS

Czyli produktów „szytych na miarę”, dla określonej branży, odpowiadających na jej potrzeby. Głównymi odbiorcami, produktów wertykalnych są przedsiębiorcy z branży zdrowotnej, ubezpieczeniowej i finansowej. Do korzyści ze specjalizacji eksperci zaliczają niższy koszt pozyskiwania klienta, większą elastyczność i możliwości łatwiejszej personalizacji rozwiązań.

Nacisk na cyberbezpieczeństwo

Wraz z rozwojem cyberprzestępczości rosną obawy przedsiębiorstw o ochronę danych. Wątpliwości związane z bezpieczeństwem dotyczą szczególnie oprogramowania chmurowego. Eksperci prognozują, że w najbliższych latach klienci będą zwracać coraz większą uwagę na jakość zabezpieczeń. Dzięki temu wzrośnie popularność narzędzi takich jak SSPM (Saas Security Posture Management) i innych rozwiązań  związanych z cyberbezpieczeństwem i ochroną danych.

Zmiana strategii cenowej

Zgodnie z informacjami z portalu DataPine, ceny oprogramowania SaaS w ostatnich latach rosły szybciej niż inflacja. Obserwowano również tak zwaną „shrinkflację”, czyli zmniejszanie funkcjonalności aplikacji przy zachowaniu cen na niezmienionym poziomie. Obecna sytuacja makroekonomiczna wymusza na przedsiębiorstwach dostosowanie strategii cenowej. Coraz częściej zamiast naliczać ceny od użytkownika wiele firm decyduje się naliczać je na podstawie „zużycia”. Jak przewidują eksperci, w najbliższej przyszłości w celu zwiększenia przychodów coraz więcej firm będzie podejmować taki krok.

Platformy No-code/low-code

Ułatwiają proces tworzenia nowego oprogramowania, bez konieczności angażowania wykwalifikowanej kadry, którą w tym czasie można wykorzystać do rozwiązywania trudniejszych problemów, wymagających kreatywnego podejścia, umiejętności i doświadczenia. Rozwiązania tego typu zwiększą innowacyjność, jakość produktów i konkurencję w branży.

Implementacja narzędzi do współpracy i komunikacji

Dzięki pandemii Covid-19 praca zdalna zyskała na popularności, co odbiło się na jakości relacji, komunikacji i współpracy wewnątrz zespołów. Oprogramowanie rozwiązujące te problemy i zwiększające efektywność firm jest i będzie pożądane przez klientów w najbliższych latach.

Oprogramowanie do raportowania ESG

Rosnący nacisk społeczny i nowe przepisy nakładają na spółki nowe obowiązki. Jednym z nich jest raportowanie ESG. Eksperci przewidują, że rynek oprogramowania wspomagającego raportowanie ESG będzie jednym z najszybciej rosnących w najbliższych latach.