Inwestor finansowy oraz branżowy w procesie sprzedaży udziałów spółki

Kwestia wyboru inwestorów, którzy mają być zaproszeni do procesu transakcyjnego pojawia się z reguły już na etapie organizacji procesu sprzedaży firmy. Wpływ na decyzję odnośnie kierunku poszukiwań odgrywają m.in.: preferencje właścicieli, rynek na którym działa przedsiębiorstwo oraz jego specyfika. Tak jak rożne są jednak motywacje właścicieli przedsiębiorstw, tak wielorakie mogą być intencje i podejścia poszczególnych inwestorów. W praktyce mówi się najczęściej o dwóch grupach inwestorów, których charakteryzuje m.in. odmienne postrzeganie celów planowanej inwestycji. Są to inwestorzy branżowi oraz finansowi. Inwestor branżowy, zwany też strategicznym, to najczęściej spółka z tej samej lub pokrewnej branży, co obiekt inwestycji. Z kolei inwestorem finansowym można nazwać instytucję finansową, przedsiębiorstwo lub osobę, której celem jest osiągnięcie wymaganej stopy zwrotu z inwestycji. Najczęściej wskazywanym inwestorem finansowym na polskim rynku M&A są fundusze Private Equity.

Poniżej przybliżamy różnice występujące w funkcjonowaniu i założeniach, na których opierają się wspomniane typy inwestorów.

Synergia i jej wartość w inwestycjach strategicznych

Efekt synergii, którego poszukują inwestorzy branżowi w wyniku połączenia z obiektem transakcji może polegać m.in. na zoptymalizowaniu działalności operacyjnej, zwiększeniu wydajności produkcji i rentowności oraz na wykorzystaniu efektu ekonomii skali. Wraz z nabyciem przedsiębiorstwa, inwestor obejmuje też pozafinansowe wartości, takie jak: unikalne kompetencje, kluczowych pracowników, relacje z klientami i dostawcami, czy zakłady produkcyjne. Podczas etapu weryfikacji przedsiębiorstwa inwestorzy strategiczni poświęcają najwięcej czasu na technologiczne i biznesowe due dilligence, które ma na celu weryfikację potencjału synergii w wyniku połączenia sił oraz walidację obecnych działań operacyjnych. W praktyce rynkowej spotyka się z wyższymi wycenami transakcji dla przejęć  strategicznych w porównaniu do finansowych, jako że wartością dodaną jest właśnie efekt synergii. Przykładem takich inwestycji było przejęcie Mall Group, jednej z największych platform e-commerce w Europie Środkowo-Wschodniej przez Allegro, czy przejęcie polskiego producenta nawozów rolniczych ADOB przez światowego lidera przemysłu chemii specjalistycznej, Nouryon Chemicals. W tym procesie zespół CMT Advisory pełniło rolę doradcy dla strony sprzedającej.

Inwestycje finansowe: cel i strategia

Z kolei dla inwestora finansowego priorytetem jest osiągnięcie ponadprzeciętnej stopy zwrotu z inwestycji. Po transakcji inwestor finansowy prowadzi często bardziej pasywną politykę zarządzania przejętym przedsiębiorstwem, skupiającą się na decyzjach zarządczych i wsparciu rozwoju firmy. W wielu przypadkach przedmiotem transakcji jest pakiet niedający kontroli, stąd dotychczasowy zarząd najczęściej kontynuuje swoje działania po transakcji. Istotnym aspektem dla inwestora finansowego jest jasna i korzystna strategia rentownego wyjścia z inwestycji (z ang. exit). Due dilligence w tym rodzaju transakcji koncentruje się głównie na aspektach finansowych i biznesowych (operacyjnych). Przykładem wejścia inwestora finansowego do przedsiębiorstwa było objęcie pakietu większościowego w eSky.pl, który jest internetowym agentem turystycznym, przez MCI Capital oraz nabycie 80% udziałów Snap Outdoor, który jest właścicielem sklepu internetowego 8a.pl przez Enterprise Investors. W drugim z opisywanych przypadków właściciele spółki korzystali ze wsparcia zespołu CMT Advisory.

Podsumowanie

Wybór docelowej grupy potencjalnych inwestorów jest konieczny m.in. do sporządzenia szerokiej listy inwestorów, z którymi kontaktować się będą doradcy sprzedającego w celu zachęcenia do wzięcia udziału w procesie. W praktyce rynkowej właściciele najczęściej decydują się na szerokie poszukiwania inwestora, wysyłając zaproszenia do procesu zarówno do inwestorów strategicznych, jak i finansowych i tym samym zwiększając prawdopodobieństwo znalezienia podmiotu przejmującego.